CHP ve MHP’nin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde çatı adayı olarak belirlediği isim Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, Türkiye’deki magazin ağırlık bilgi akışında çok tanınmayan bir isim. Ancak akademik alandaki çalışmaları ve entellektüel birikimiyle tartışılmaz, büyük bir ilim adamı…
Cumhurbaşkanlığı için CHP ve MHP’nin adayını açıklamasından sonra en çok merak edilen “Ekmeleddin İhsanoğlu kimdir” sorusu oldu. Yakın çevresinin “Ekmel Bey” olarak hitap ettiği Ekmeleddin İhsanoğlu ömrünün büyük bir bölümünü yazma, araştırma ve üretme sürecine ayırmış değerli bir akademisyen.
BABADAN GELEN AKADEMİK MİRAS
Ekmeleddin İhsanoğlu’nun babası İhsan Efendi İstanbul’da başlayan eğitim hayatını Ezher Üniversitesi’nde tamamlamak için 1924 yılında Mısır’a gitti. Mısır’a gittikten sonra Rodoslu Türk bir ailenin kızı olan Seniye Hanım’la evlenmiştir.
İhsan Efendi, Ezher Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra akademik camiayla olan bağını daha da geliştirir. Mısır’daki Kraliyet Sarayı Osmanlı Arşivleri Bölümü’nde çalışırken Sultan Mahmud Medresisi’nde de yöneticilik yapmaya başlar. 1951 yılında Ayn Şems Üniversitesi Şarkiyat Bölümü’nde “Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsü” nün kuruculuğunu yapar. İhsan Efendi vefatına kadar (1961) burada çalışır.
Türkistanlı Nasrullah Tırazi ile birlikte dört ciltlik” Osmanlı Yazmaları Kataloğu” hazırlayan İhsan Efendi’ye, Demokrat Parti döneminde Menderes tarafından dolaylı olarak Diyanet İşleri Başkanlığı teklif edildiğini biliyoruz.
MEHMET AKİF’İN EN YAKIN DOSTU
İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy Mısır’da kaldığı dönemde en yakınındaki isim İhsan Efendi olmuştur. Çok iyi iki dost olan İhsan Efendi ve Mehmet Akif karakter bakımından da birbirlerine çok benzemektedirler. Hatta Mehmet Akif’in yayılmasını istemediği için Kuran-ı Kerim tercümesini sadece İhsan Efendi’ye emanet ettiği bilinmektedir.
EKMELEDDİN İHSANOĞLU DOĞUYOR
Ekmeleddin İhsanoğlu 1943 yılında Yozgatlı İhsan Efendi ve Rodoslu Saniye Hanım’ın erkek evlatları olarak dünyaya gelir. Küçük yaşlardan itibaren kendini kitaplar ve akademik çalışmalar içinde bulan İhsanoğlu, Mısır Ayn Şems Üniversitesi’ne başlar. Üniversiteye başladığı ilk yıl (1961) babası İhsan Efendi’nin hayatını kaybetmesi onu derinden sarsar. Ailenin tüm yükü Ekmeleddin’in üzerine binmiş, annesi Saniye Hanım’a emekli aylığı da bağlanmamıştır. Hem okumak hem çalışmak zorunda kalan Ekmeleddin İhsanoğlu, babasının da görev yaptığı El Ezher Üniversitesi’nde çalışmaya başlar.
Üniversiteyi hem çalışıp hem okuyarak bitiren İhsanoğlu, Ezher Üniversitesi’nden gelen asistanlık teklifini kabul eder ve üniversitede akademik çalışmalarına başlar. Aynı zamanda Ayn Şems Üniversitesi’nde de Türk Dili ve Edebiyatı okutmanı olarak görev alır.
TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ARAPLARA TANITMAK İSTEDİ
Ekmel Bey, üniversitede çalıştığı yıllarda Arap toplumunu Türk Edebiyatı ve kültürü hakkında fazla bilgi sahibi olmadığını görür ve bu yönde çalışmalara başlar. Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Yahya Kemal gibi isimlerin eserlerini Arapça’ya tercüme eder.
Ekmeleddin İhsanoğlu’nun Mısır’daki çalışmaları büyükelçi Semih Günver’in de dikkatini çekmiştir. Hatta birgün Nazım Hikmet’in Ferhat ile Şirin eserini çok beğendiğini ifade eden Günver, İhsanoğlu’ndan bu eserin Arapça’ya çevrilmesini rica edecektir. Günver’in ricasını kırmayan Ekmel Bey sonrasında tercümeyi tamamlar ve yakaşık 50 sayfalık ön sözüyle basar. 1968 yılında yaşanan bu hadise sonrasında büyükelçi Günver, İhsanoğlu’nun önsözünden rahatsız olmuş ve kendisinden biraz uzaklaşmıştır. İhsanoğlu bu anıyı “Semih Bey, nedense benden bucak bucak kaçmaya başladı” diyerek anlatmıştır.
1970 yılında master çalışmasını tamamlayan Ekmeleddin İhsanoğlu, Mısır’dan anavatanı Türkiye’ye dönme kararı alır. Annesi Saniye Hanım daha önce Türkiye’ye gelmediği için bu bir dönüşten ziyade, yeni bir ülkeye gitmek gibi olmuştur. 1971 Yılında Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde doktoraya girer ve 1974 yılında “doktor” ünvanını alarak Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nde akademisyenliğe başlar.
1976 yılında Prof. Dr. Emin Bilgiç’in kızı eczası Füsun Hanım ile bir yuva kurar. Doçentlik ünvanını da Ankara Üniversitesi’nde alan Ekmeleddin İhsanoğlu, 1984 yılında Profesör ünvanıyla İstanbul Üniversitesi’nde “bilim tarihi anabilim dalı”nı kurdu.
IRCICA KURULUYOR
Akademik çalışmalarını sürdüren Ekmeleddin İhsanoğlu, İslam ülkelerinin dışişleri bakanlarının biraraya geldiği toplantı sonrasında önemli bir yapının başına getirilir. Konferansta kurulması planlanan kurumun İslam ülkeleri arasındaki koordinasyonun yanı sıra fikri ve akademik anlamda önemli bir köprü görevi görmesi hedeflenir. “İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi” (IRCICA) Türkiye’nin teklifiyle İstanbul’da kurulur. IRCICA’nın başına ortak bir kararla Ekmeleddin İhsanoğlu’nun getirilmesi kararlaştırılır.
IRCICA, İslam Konferansı Örgütü (İKÖ)’nün kuruluşu olarak faaliyetlerine devam etmiştir.
IRCICA günümüzde de faaliyetlerine ara vermeksizin devam ederken İhsanoğlu kurumun başındaki görevine devam etmektedir.
İKÖ GENEL SEKRETERLİĞİ
IRCICA faaliyetlerinden dolayı İslam dünyasındaki tanınırlığı daha da artan Ekmeleddiğin İhsanoğlu 2005 yılında İslam Konferansı Örgütü’nün başına, genel sekreterlik görevine getirilir. Seçimle göreve gelen İhsanoğlu, seçimle gelen ilk genel sekreter olmayı da başarmıştır. İhsanoğlu, aynı zamanda, İKÖ tarihinde ilk Türk genel sekreterdir.
İhsanoğlu genel sekreterlik görevini 2014 yılında devretmiştir.
AKP İLE ARASI AÇILDI
Mısır’da Mursi hükümetinin askeri darbe sonucunda devrilmesi AKP hükümetinin büyük tepkisini çekmişti. Hüsnü Mübarek sonrasında Müslüman Kardeşler örgütüne maddi anlamda büyük bir kaynak ayıran AKP, siyasi iktidarın değişmesinden sonra zor durumda kalmıştı. Darbeye tepki gösteren AKP kurmayları (Dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu başta olmak üzere) Ekmeleddin İhsanoğlu’na da tepki göstermişlerdir. İhsanoğlu’nun Mısır’daki darbeye sessiz kaldığı suçlamasında bulunan AKP, Ekmel Bey’i defalarca istifa davet etmiştir.
Ekmeleddin İhsanoğlu, AKP hükümetinin kendisini hedef alan açıklama ve girişimlerine herhangi bir tepki vermemiştir.
ÇATI ADAYI OLDU
Partiler düzeyinde siyasi yaşamı olmayan İhsanoğlu bulunduğu görevler bakımından ulusal ve uluslar arası politik gelişmelerin hep ortasında oldu. Bugüne kadar polemiklerden ve siyasi çıkar ilişkilerinden uzak olan İhsanoğlu’nun akademik anlamdaki üretkenliği dikkat çekiyor.
CHP ve MHP’nin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ekmeleddin İhsanoğlu’nu aday göstermeleri ise büyük bir süpriz olarak değerlendirildi.
HaberDokuz/ Özel
